mgr Monika Żórawska (dyplomowany dietetyk):
Gluten to wspólna nazwa białek roślinnych występujących w zbożach, które często są przyczyną alergii zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Szczególne właściwości alergizujące wykazuje frakcja białka pszenicy zwana gliadyną. Jednak objawy nietolerancji występują także po spożyciu innych zbóż takich jak: żyto, jęczmień i owies.
Glutenozależna choroba trzewna nazwana została celiakią i jest zaburzeniem immunogenetycznym.
Szkodliwe działanie glutenu przyczynia się do uszkodzenia błony śluzowej jelit oraz zaniku kosmków jelitowych. W konsekwencji prowadzi do upośledzonego trawienia i wchłaniania składników odżywczych, w szczególności tłuszczów. Dlatego też u osób z celiakią często występują niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach tj. A, D, E i K. Objawem choroby trzewnej są biegunki tłuszczowe, bladość, rozdrażnienie i apatia. Do objawów wtórnych zalicza się krzywicę i niedokrwistość.
Rodzaje celiakii
Celiakia częściej dotyka dzieci niż dorosłych i jest chorobą całego życia. W medycynie rozróżnia się trzy postaci choroby, tj. celiakię klasyczną, celiakię cichą i celiakię latentną.
- Celiakia klasyczna występuje u dzieci i daje objawy zazwyczaj między pierwszym a drugim rokiem życia. Najczęściej jest to postać pełnoobjawowa. Aczkolwiek w ostatnich czasach, ze względu na wcześniejsze urozmaicanie diety niemowląt i wprowadzanie glutenu już między piątym a szóstym miesiącem życia, dominują formy skąpoobjawowe.
- Celiakia cicha (niema) to postać, w której objawy ze strony układu pokarmowego są mało nasilone albo nieobecne. Pojawiają się objawy wtórne takie, jak: niedokrwistość, opóźniony rozwój fizyczny, zmiany nastroju, brak łaknienia. Występuje również najczęściej u dzieci.
- Celiakia latentna (utajona) objawia się zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Przyczyną wystąpienia objawów mogą być czynniki takie, jak; stres, infekcja lub ciąża.
Jak z tym żyć?
Jedyną metodą leczenia choroby trzewnej jest zmiana nawyków żywieniowych i wprowadzenie diety bezglutenowej. Z jadłospisu należy wykluczyć produkty zbożowe wytwarzane z pszenicy, żyta i jęczmienia. Pieczywo najlepiej wypiekać samodzielnie z mąki kukurydzianej, ziemniaczanej lub sojowej. Do produktów bezpiecznych zalicza się także ziemniaki, tapiokę, soczewicę, ryż, kaszę gryczaną i jaglaną. Glutenu nie zawierają mleko, oleje roślinne, mięso, ryby i jaja. Natomiast uważać należy na półprodukty, wyroby garmażeryjne i słodycze. Dodatek glutenu często występuje w wędlinach, czekoladzie, parówkach, pasztetach, mielonkach i gotowych deserach. Przy diecie bezglutenowej niepolecane jest piwo ze względu na zawartość słodu jęczmiennego. Obecnie produkty bezglutenowe dostępne są wielu marketach i sklepach ze zdrową żywnością. Szeroki dostęp do nich oferowany jest również drogą internetową. Produkty bezglutenowe oznaczane są przez producentów symbolem przekreślonego kłosa. Odpowiednia dieta jest niezwykle ważna, ponieważ celiakia to choroba nieuleczalna. Niewłaściwe żywienie może doprowadzić do dysfunkcji przewodu pokarmowego oraz dolegliwości gastrycznych.
Ładowanie ...
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}