Mięśnie gładkie – czym są i za co odpowiadają?

• zdrowie

Mięśnie człowieka stanowią znaczną część ogólnej masy ciała. U kobiet waha się ona w granicach około 35%, u mężczyzn natomiast wynosi 40%. Mięśnie w organizmie człowieka pełnią niezwykle ważną rolę. To właśnie ich obecności zawdzięczamy każdy ruch naszego ciała. Siłą napędową tkanki mięśniowej jest energia pozyskiwana z glukozy lub glikogenu dostarczanego do komórek wraz z krwią. Wyróżniamy trzy typy tkanki mięśniowej tworzącej poszczególne rodzaje mięśni: szkieletowa, sercowa i gładka i to właśnie one są odpowiedzialne za ruchy zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne, wykonywane mimowolnie. Przyjrzymy się bliżej mięśniom gładkim. Gdzie występują, jakie pełnią funkcję i co warto o nich wiedzieć? Spróbujmy poszukać odpowiedzi na te pytania.

Budowa człowieka a mięśnie

Analizując anatomię człowieka pod względem mięśni bez trudu można zauważyć, że występują one praktycznie w każdej części ciała. Układ mięśniowy człowieka składa się aż z ponad 600 różnych mięśni odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie. Znajdują się one w różnych częściach ciała. Wszystkie mięśnie człowieka, zgodnie z tym, jaką rolę pełnią, dzielimy na: mięśnie szkieletowe odpowiedzialne za ruchy kończyn górnych i dolnych oraz ruch całego ciała, mięśnie budujące serce i mięśnie gładkie, które tworzą narządy wewnętrzne i odpowiadają za ich funkcjonowanie. Każdy z nich jest równie ważny, a jego obecność w organizmie człowieka niezbędna.

Charakterystyka mięśni gładkich

Tkanka mięśniowa gładka jest zbudowana z jednojądrowych, wrzecionowatych komórek pozbawionych prążkowania charakterystycznego dla mięśnia sercowego. Występowanie mięśni gładkich, jak już wspominaliśmy, wiąże się z narządami wewnętrznymi człowieka. Pomimo tego, że w odróżnieniu od mięśni szkieletowych nie możemy ich dotknąć, możemy być pewni ich obecności między innymi w naczyniach krwionośnych, jelitach, przewodach żółciowych wątroby, przewodzie pokarmowym, przewodach układu moczowego, drogach oddechowych i drogach rodnych.

Ich praca jest niezależna od woli człowieka – w żaden sposób nie możemy kontrolować rodzaju skurczów mięśni, ani wpływać na ich działanie. Steruje nimi autonomiczny układ nerwowy, który decyduje, w jakim momencie następuje skurcz mięśni gładkich, a kiedy mięśnie się rozkurczają i tym samym zwężają lub rozszerzają światło przewodów umożliwiając kurczenie poszczególnych ich odcinków (odpowiadają między innymi za przesuwanie treści pokarmowej w jelitach). Działanie tych mięśni jest bardzo powolne. Ich cechą charakterystyczną jest to, że nie ulegają zmęczeniu i pracują przez cały czas w sposób samoczynny i długotrwały.

Tajemnicze mięśnie gładkie

Ze względu na fakt, że mięśnie gładkie nie męczą się podczas swojej pracy, w żaden sposób nie odczuwamy ich obecności. Gdyby tak jak mięśnie szkieletowe pod wpływem nadmiernego wysiłku boleśnie dawały o sobie znać, nasze funkcjonowanie przez większą część czasu byłoby mocno utrudnione. Na szczęście ich praca zazwyczaj przebiega w sposób zupełnie dla nas niezauważalny, choć zdarzają się sytuacje, w których skurcz mięśni gładkich jest na tyle mocny, że możemy go odczuć nawet bardzo mocno. Przyczyną takiego stanu rzeczy najczęściej jest nadmierne napięcie mięśniowe oraz nerwowe na przykład w stresującym dla nas momencie.

Tak intensywnie odczuwany skurcz może być także oznaką stanu chorobowego istniejącego w organizmie i wówczas wymaga konsultacji lekarskiej. Jeżeli jednak owe skurcze występują sporadycznie, zazwyczaj wystarcza zwykły lek przeciwbólowy o działaniu rozkurczowym, którego zażycie przywraca prawidłową pracę mięśni gładkich, skutecznie niwelując odczuwany dyskomfort.