
Zaburzenia odżywiania to wyjątkowo trudny i dla wielu bolesny temat. Koniecznie trzeba jednak o nim mówić, aby rozwiać wszelkie wątpliwości i udzielić odpowiedzi na pytania, które boją się zadawać chorzy. Niech będzie to przestroga dla tych stojących na skraju, aby w porę mogli się cofnąć i pomoc dla tych, którzy już tkwią w chorobie i nie wiedzą, jak z nią walczyć.
Czym są zaburzenia odżywiania?
Zaburzenia odżywiania są poważnymi jednostkami chorobowymi, które cechują się nieprawidłowym łaknieniem i zazwyczaj mają one związek z problemami o podłożu psychicznym.
Do najbardziej znanych i najczęściej występujących zaburzeń tego rodzaju należą anoreksja (jadłowstręt psychiczny, anorexia nervosa), bulimia (żarłoczność psychiczna, bulimia nervosa) oraz jedzenie kompulsywne.
Jakie są przyczyny zaburzeń?
Jak już zostało wspomniane, najczęstszą przyczyną są problemy natury psychicznej. Niezależnie od problemu, czy jest to niedowaga lub nadwaga, wyrządzamy naszemu ciału krzywdę, bowiem nie potrafimy radzić sobie odpowiednio z emocjami. Brak akceptacji siebie (np. z powodu wyglądu), brak wiary w swoje możliwości, nieszczęśliwe dzieciństwo, nieudany związek, utrata pracy i ogólnie rzecz ujmując, chroniczny stres – to wszystko wcześniej czy później może prowadzić do rozwoju zaburzeń odżywiania.
Leczenie anoreksji, bulimii i innych zaburzeń jedzenia, jest niezwykle trudne, a czasem nawet niemożliwe. Zaburzenia jedzenia to nie to samo co rak, którego za wszelką cenę chcemy się pozbyć. Osoby cierpiące na wspomniane anoreksję czy bulimię, często nie chcą uświadomić sobie, że mają poważny problem. Nie przyznają się do tego i wierzą, że postępują dobrze, a nieprzyjmowanie pokarmu czy najadanie się i prowokowanie wymiotów uznają za coś, co im pomaga i czyni szczęśliwszymi.
Wpływ mediów i kultury na zaburzenia odżywiania
Jak alarmują sami lekarze, zaburzenia odżywiania są w tej chwili niezwykle poważnym problemem społecznym. Na wyżej wymienione choroby zapadają szczególnie młode kobiety, które pragną za wszelką cenę wpasować się w najnowsze trendy i obecnie istniejący zachodni kanon urody. Szczególnie media promują wyjątkowo szczupłą sylwetkę i zachwycają się chudymi modelkami czy aktorkami. Młode dziewczyny zapominają jednak o tym, że wszystkie one są specjalnie „zrobione” na okazję sesji zdjęciowych i tym podobnych wydarzeń, a w rzeczywistości to zwyczajne kobiety, które być może nie wyróżniają się niczym wyjątkowym…
Chęć bycia piękną i szczupłą prowadzi zazwyczaj do podjęcia decyzji o diecie. Takie zaś samodzielne diety są najczęściej po prostu zwykłymi głodówkami. Nie je się nic, następnie przychodzi moment załamania i niekontrolowanego objadania, a na koniec wyrzuty sumienia z tego powodu, które mogą doprowadzić do sprowokowania wymiotów. Jest to prosta droga w przepaść.
Krótka charakterystyka chorób
Anoreksja – inaczej jadłowstręt psychiczny, polega na dążeniu do jak najniższej wagi. Zaburzone jest postrzeganie samego siebie – osoby z już widoczną niedowagą nadal uważają, że są „grube” i nieatrakcyjne. Charakterystyczne dla anoreksji jest bardzo szybkie wyniszczenie organizmu. Nieleczona lub zbyt późno leczona może prowadzić do śmierci.
Największą ilość zachorowań odnotowuje się w przypadku osób (w szczególności kobiet) przed 25. rokiem życia. Osoby cierpiące na anoreksję jedzą posiłki w samotności, kłamią co do ilości zjedzonych posiłków, panicznie boją się tycia, myślą i mówią głównie o odchudzaniu, dietach i kaloriach.
Bulimia – dla bulimii charakterystyczne są napady objadania się. Wywołują one w chorym wyrzuty sumienia, dlatego też sięga on po takie środki „naprawcze” jak wymioty, leki przeczyszczające, głodówka, intensywne ćwiczenia czy lewatywa. Wszystkie te metody mogą być niebezpieczne dla zdrowia i prowadzić do nieodwracalnych szkód.
Bulimia występuje częściej niż anoreksja i również dotyczy głównie kobiet. Sygnałami świadczącymi o bulimii są: utrata kontroli nad jedzeniem, napady żarłoczności (co najmniej 2 razy w tygodniu), odczuwanie głodu nawet zaraz po zjedzeniu i natychmiastowe próby zapobiegania tyciu.
Jedzenie kompulsywne – polega na przyjmowaniu sporych ilości pokarmu pomimo tego, że nie odczuwamy tak naprawdę głodu (w odróżnieniu od bulimii). Jak w przypadku wyżej wymienionych, i tutaj powodem są problemy z emocjami. Osoby chore sięgają po jedzenie na przykład w chwilach stresu (tzw. „zajadanie stresu”), nie kontrolują ilości spożywanych posiłków.
Wielu chorych je tak długo, aż poczuje się niedobrze z przejedzenia. Najczęściej posiłki odbywają się w samotności. Chorzy wstydzą się swoich napadów i czują się winni. Jedzenie kompulsywne prowadzi przede wszystkim do nadwagi, a nawet otyłości i rozwoju chorób im towarzyszących.
Zaburzenia odżywiania – leczenie
W przypadku zaburzeń odżywiania ogromnie liczy się czas. Im dłużej trwa choroba, tym bardziej organizm jest wyniszczony. Jak było już nadmienione, poważne zmiany (zwłaszcza w przypadku anoreksji) mogą prowadzić do licznych chorób towarzyszących i w konsekwencji do śmierci.
Zaburzenia odżywiania koniecznie powinny być leczone w sposób profesjonalny, tj. pod stałą kontrolą lekarza. Niezbędna jest tutaj pomoc zarówno psychologa lub/i psychiatry oraz dietetyka. Samodzielne wyleczenie jest niemal niemożliwe. Nawet jeżeli przyniesie ono pozorne efekty, będą one tylko chwilowe, a ryzyko nawrotu choroby jest ogromne.
Chorym niezwykle ciężko jest po pierwsze uświadomić sobie skalę problemu, a po drugie opowiedzieć o nim osobom trzecim. Na początek warto porozmawiać o tym z bliskimi, którzy powinni zareagować i udzielić natychmiastowej pomocy. Jeśli tak się nie stanie, należy udać się do lekarza, bo niewłaściwa sytuacja w najbliższym otoczeniu jeszcze bardziej pogłębi problem.