
Uwielbiasz rozmaite dania na bazie mleka, nie wyobrażasz sobie przyrządzania posiłków bez takich produktów jak śmietana, kefir, jogurt czy żółty ser, ale po ich zjedzeniu nie czujesz się dobrze? Jeśli źle reagujesz na spożycie owych produktów, masz nudności, dopada Cię biegunka, borykasz się z bólami brzucha i wzdęciami, powodem takiego stanu rzeczy może być nietolerancja laktozy.
Uczulenie na laktozę jest uczuleniem bardziej powszechnym, niż myślisz, dlatego niewykluczone, że i Ty się z nim zmagasz. Jak w takiej sytuacji postępować? Dowiedz się wszystkiego o tym problemie!
Nietolerancja laktozy – co to jest i z czego wynika?
Laktoza, czyli cukier mleczny, jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy węglowodanów. Ten dwucukier kojarzony jest głównie z mlekiem, dlatego osobom cierpiącym na nietolerancję zaleca się wykluczenie go z diety. Niestety mleko to nie jedyny produkt, który zawiera laktozę.
Alergia na laktozę występuje, gdy organizm jej nie trawi lub robi to w sposób niedostateczny. Za hydrolizę laktozy odpowiedzialny jest enzym o nazwie laktaza. Kiedy jego aktywność jest zbyt mała, dochodzi do wyżej wymienionych objawów nietolerancji laktozy.
Różne typy nietolerancji laktozy
Nietolerancja laktozy może być zarówno wrodzona (czyli od chwili narodzin), pierwotna i wtórna. Nietolerancja pierwotna ujawnia się u osób dorosłych, zazwyczaj w wieku dojrzewania. Z kolei nietolerancja wtórna, czyli nabyta, może wystąpić w różnym wieku np. w wyniku przyjmowania antybiotyków, które uszkadzają błonę śluzową jelita cienkiego lub z powodu rozmaitych chorób (mukowiscydoza, celiakia, enteropatia, HIV). Nietolerancja wtórna może mieć charakter utrwalony (w przypadku wymienionych chorób) lub przejściowy (po antybiotykoterapii).
Aktywność laktazy spada wraz z wiekiem, dlatego też osobom starszym zaleca się ograniczenie produktów mlecznych (nie więcej niż 15 g laktozy na dobę). Aktywność ta spada także, gdy przez dłuższy czas prowadzona jest dieta bezmleczna.
Dieta bezlaktozowa
Dieta przy nietolerancji laktozy nie polega wyłącznie na wykreśleniu mleka z jadłospisu. Jeśli cierpisz na nietolerancję, musisz zwrócić uwagę na jeszcze kilka innych produktów, w tym na… leki, jakie przyjmujesz. Jeśli chodzi o wspomniane mleko, bardzo bogate w laktozę jest nie tylko to najbardziej popularne krowie, ale również owcze czy kozie.
Dieta bez laktozy jest o tyle trudna i wymagająca, że musisz zapamiętać, jakie pożywienie ją w sobie zawiera. A jak wiesz, całkiem sporo produktów tworzy się właśnie na bazie mleka – nawet wiele rodzajów chleba czy płatki śniadaniowe. Inne produkty, na które musisz uważać to kefir, jogurt, śmietana, różnego rodzaju sery, maślanka i… lody. Pamiętaj też o tym, że laktoza często wykorzystywana jest przy produkcji leków, zarówno na receptę, jak i tych dostępnych bez niej. W związku z tym zawsze czytaj skład lekarstw.
Stopień nietolerancji i objawy
Pół litra kefiru to nie to samo co jedna kromka chleba, do przygotowania którego także użyto mleka. To, na ile mocno odczujesz nietolerancję laktozy, w dużej mierze uzależnione jest od tego, jaką jej ilość spożyjesz oraz od tego, z jak dużym niedoborem laktazy się zmagasz. Niewykluczone, że śladowe ilości laktozy nie będą wywoływać u Ciebie niepokojących objawów od strony przewodu pokarmowego.
Jak rozpoznać i jak leczyć nietolerancję laktozy?
Tutaj sprawa jest nieco skomplikowana, bo nietolerancja nie daje o sobie znać zaraz po spożyciu produktu z laktozą. Pierwsze objawy mogą się pojawić nawet dopiero po dwóch godzinach. Często też alergia na laktozę mylona jest z alergią na mleko, a dokładniej na zawarte w nim białka. Jeśli masz wątpliwości, co Ci dolega, zgłoś się do lekarza i poproś o skierowanie na badania. Nietolerancję laktozy rozpoznaje się na podstawie kilku badań, m.in. poprzez test obecności wodoru czy oznaczenie poziomu laktozy w surowicy krwi.
Jeżeli nietolerancja laktozy jest wrodzona czy też ma charakter utrwalony, nie wyleczysz jej, ale prowadząc odpowiednią dietę, możesz uchronić się przed przykrymi objawami. Możesz również sięgnąć po specjalne preparaty z laktazą. Należy przyjmować je wraz z jedzeniem pożywienia, które zawiera laktozę.