
Kiedyś dieta wegetariańska uważana była niejednokrotnie za pewnego rodzaju dziwactwo. Obecnie zaś stała się synonimem zdrowego odżywiania, któremu coraz częściej towarzyszy również konkretna filozofia. Jest to zatem nie tylko sposób odżywiania, ale styl życia. Wraz z rozwojem idei wegetarianizmu powstało wiele jego odmian, które nie dotyczą tylko i wyłącznie usunięcia z jadłospisu mięsa, ale także wszystkich innych produktów pochodzenia zwierzęcego. Poznajmy najważniejsze odmiany wegetarianizmu.
Wegetarianizm
Zanim przyjrzymy się bliżej jego odmianom, zacznijmy od wyjaśnienia, czym tak naprawdę jest wegetarianizm. Otóż dieta wegetariańska wyklucza z jadłospisu wszystkie rodzaje mięsa, ryb oraz owoce morza. Przepisy wegetariańskie opierają się przede wszystkim na owocach i warzywach oraz innych produktach pochodzenia roślinnego. Do przygotowania potraw wegetariańskich używane są jednak produkty pochodzenia zwierzęcego – mleko, sery, jajka, miód.
Wegetariańskie przepisy na bazie produktów roślinnych skomponowane są w taki sposób, aby w pełni rekompensowały brak produktów mięsnych, a co za tym idzie, brak zawartych w nich składników odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Kuchnia wegetariańska zdominowana jest więc przez jajka oraz produkty mleczne dostarczające odpowiedniej ilości białka, a także produkty pełnoziarniste bogate w żelazo.
Półwegetarianizm, czyli pesco-pollowegetarianizm
Półwegetarianizm polega na wyeliminowaniu z diety mięsa czerwonego, natomiast dopuszcza spożywanie ryb, owoców morza, mięsa drobiowego oraz ich przetworów. Jest jedną z najłagodniejszych form wegetarianizmu. Stanowi bardzo dobrą metodę na przejście z tradycyjnej diety na dietę wegetariańską w jak najmniej odczuwany przez organizm sposób.
Laktoowowegetarianizm
Laktoowowegetarianizm nazywany również owolaktarianizmem to jedna z najbardziej rozpowszechnionych form wegetarianizmu. Dieta ta wyklucza z jadłospisu wszystkie rodzaje mięsa, jego przetwory oraz produkty pochodzące z rzeźni (żelatyna, podpuszczka), ale jednocześnie dopuszcza spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego takich jak jajka i mleko wraz ze wszystkimi jego przetworami.
Laktowegetarianizm
Dieta taka zakłada wyłączenie z jadłospisu mięsa i jajek, ale za to dopuszczalne jest spożywanie mleka oraz wszystkich przetworów mlecznych. Laktowegetarianizm najbardziej rozpowszechniony jest wśród wyznawców buddyzmu i hinduizmu.
Weganizm
Dość popularną, a jednocześnie stosunkowo restrykcyjną odmianą wegetarianizmu jest weganizm. Dieta wegańska oprócz mięsa, ryb i owoców morza wyklucza wszystkie inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Oznacza to, że jadłospis diety wegańskiej pozbawiony jest wszelkich produktów, które zostały wytworzone przez zwierzęta, czyli jajek, mleka, sera, miodu itp. Kuchnia wegańska bazuje wyłącznie na roślinach, nasionach roślin oraz innych produktach pochodzenia roślinnego. Dobrze opracowane przepisy wegańskie zakładają użycie produktów roślinnych o wysokiej zawartości składników odżywczych.
Przepisy na potrawy wegańskie opracowywane są w taki sposób, by jak najbardziej zmniejszyć zakres obróbki termicznej, która pozbawia owoce i warzywa składników odżywczych oraz witamin cennych dla organizmu. Dzięki temu u wegan, pomimo braku składników odżywczych zawartych w mięsie, nie dochodzi do niedoborów energetycznych i odżywczych. W przypadku weganizmu, podobnie jak w normalnej diecie, występuje piramida żywności. Jej podstawę stanowią produkty wegańskie stworzone na bazie zbóż oraz owoce i warzywa. Średni poziom to rośliny oleiste i strączkowe, orzechy, grzyby, mleko roślinne oraz zamiennik sera – tofu. Na samym szycie znajdują się cukier, herbata i kawa.
Frutarianizm
Kolejną odmianą wegetarianizmu jest frutarianizm, który oprócz wszystkich zakazanych w weganizmie produktów, zakłada także wyłączenie z diety owoców i warzyw, których zerwanie mogłoby prowadzić do ich „uśmiercenia”. Dopuszczalne jest wyłączenie spożywanie nasion roślin, orzechów oraz tych owoców i warzyw, które samoistnie spadną z drzewa lub krzewu.
Witarianizm
W przypadku tej diety dozwolone jest spożywanie warzyw i owoców wyłącznie w surowej postaci. Wszelka obróbka termiczna produktów uważana jest za proces, podczas którego niszczone są naturalne witaminy i enzymy.