Reguła połowy talerza zamiast piramidy żywienia?

• dieta
• odżywianie

Nowa metoda odżywiania, określana jako reguła połowy talerza, to najnowsza alternatywa dla dobrze wszystkim znanej piramidy żywieniowej. Popularna dotychczas piramida żywienia, opracowana przez dietetyków już ponad 20 lat temu, była wielokrotnie modyfikowana. Zawsze jednak odzwierciadlała stosunek poszczególnych grup pokarmów, a przygotowywanie w oparciu o nią posiłków było uznawane za wyznacznik zdrowego odżywiania. Tymczasem obecnie coraz większą popularnością cieszy się zasada połowy talerza, której przestrzeganie jest zalecane przez dietetyków jako sposób na zdrowe odżywianie. Na czym polega owa zasada i czy rzeczywiście jest skuteczniejsza niż dotąd znana piramida żywności?

Piramida zdrowego żywienia kontra nowoczesność

Piramida prawidłowego żywienia przez szereg lat uznawana była za wskazówkę dotyczącą tego, jak komponować posiłki, by móc zapewnić swojemu organizmowi wszystko, co niezbędne dla jego prawidłowego funkcjonowania. Jej poszczególne struktury ulegały zmianom stosownie do wyników najnowszych badań w zakresie zapotrzebowania organizmu na poszczególne składniki odżywcze. Podstawę piramidy odżywiania zawsze tworzyły produkty spożywcze, których w naszej diecie powinno znaleźć się najwięcej, natomiast jej wierzchołek – artykuły, których w codziennym jadłospisie powinno być najmniej.

Piramida zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej nie precyzuje jednak dokładnie, jaka ilość poszczególnych produktów musi znaleźć się na naszym talerzu. Stąd też pomysł, by obok niej umieścić schemat, który obrazowo wyjaśnia, w jaki sposób komponować swoje posiłki. To zadanie doskonale wypełnia opracowana przez naukowców reguła połowy talerza, określana przez niektórych jako nowa piramida żywienia.

Czym jest piramida żywieniowa w nowym wydaniu?

Nowy schemat zdrowego odżywiania, zgodnie z nazwą, przedstawia talerz, na którym umieszczamy nasze posiłki. Jego połowę powinny stanowić warzywa i owoce, przy czym warzyw powinno być zdecydowanie więcej w codziennej diecie. Zdaniem specjalistów możemy spożywać praktycznie nieograniczone ilości warzyw, kontroli wymaga jedynie jedzenie ziemniaków, kukurydzy, pasternaku i batatów, które zawierają duże ilości węglowodanów. Ważne, aby wybierać owoce i warzywa sezonowe, posiadające największe ilości wartościowych składników odżywczych i dbać o to, by były jak najbardziej zróżnicowane.

Drugą połowę talerza w równym stopniu powinny wypełniać białka i węglowodany (około ¼ talerza). Połowę zalecanej porcji białka powinno stanowić białko roślinne obecne w warzywach strączkowych (bób, fasolka, cieciorka, soczewica, soja, groch), orzechach, pestkach roślin (dyni, sezamu, siemienia lnianego, słonecznika). Drugą – białko zwierzęce zawarte w rybach, przetworach mlecznych, chudych gatunkach mięsa. Powinniśmy unikać spożywania tłustego mięsa, przetworzonych wędlin i żółtego sera.

Potrawy smażone i grillowane lepiej zastąpić posiłkami gotowanymi, duszonymi i pieczonymi. Źródłem zdrowych i dobrze przyswajalnych węglowodanów są pełnowartościowe produkty zbożowe, kasze, pieczywo, ryż, makaron i to one powinny wchodzić w skład ¼ naszego talerza. Przepisy oparte na zasadach zdrowego odżywiania powinny uwzględniać także tłuszcze znajdujące się w olejach pochodzenia roślinnego, dodawanych do przygotowywanych posiłków oraz w orzechach i pestkach niektórych roślin. Najlepiej wybierać oleje tłoczone na zimno, nierafinowane, które są cennym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Nasz talerz pełen wartościowych produktów powinny uzupełniać odpowiednie ilości wody i niesłodzonych napojów, wypijanych pomiędzy kolejnymi posiłkami, a nie w ich trakcie, co mogłoby zakłócić proces trawienia. Podobnie jak w dobrze znanej, tradycyjnej piramidzie żywności, zdrową, zbilansowaną dietę powinna uzupełnić aktywność fizyczna. Ze swojego jadłospisu najlepiej w ogóle wyeliminować słodycze i cukry proste. Ich obecność można zastąpić naturalnymi słodzikami, takimi jak miód, stewia, melasa, syropy – klonowy, daktylowy, syrop z agawy.