Skręcona kostka – najczęstsze przyczyny, objawy i leczenie

• kontuzje
• zdrowie

mgr Adam Jakubowicz (fizjoterapeuta):

Skręcenie kostki, a dokładniej stawu skokowego to bardzo częsty i niezwykle bolesny uraz, który może przytrafić się każdemu. Skręcona kostka wiąże się nie tylko z silnym bólem i towarzyszącym mu dyskomfortem, ale także utrudnioną mobilnością, często uniemożliwiającą wykonywanie wielu codziennych czynności. W zależności od stopnia nasilenia urazu stosuje się różne metody leczenia – od prostej opaski na kostkę, poprzez usztywnienie stawu skokowego połączone z rehabilitacją kostki, aż po interwencję chirurgiczną. W przypadku wystąpienia niewielkiego urazu pomoc ortopedy nie jest wymagana. Przykrą dolegliwość można zwalczyć z pomocą prostych domowych sposobów. Jednak, aby móc z nich skorzystać i cieszyć się ich efektywnością, musimy dokładnie zapoznać się z przyczynami i najczęstszymi objawami skręcenia kostki. Umożliwi to zweryfikowanie stopnia ich nasilenia i ocenę tego, czy zachodzi konieczność skorzystania z pomocy medycznej.

Czym jest i jak się objawia skręcenie stawu skokowego?

Skręcenie stawu skokowego określane popularnie jako skręcenie kostki polega na uszkodzeniu wiązadeł i torebki stawowej, do którego dochodzi na skutek przekroczenia tzw. fizjologicznego zakresu ruchu właściwego dla tego stawu. Innymi słowy można powiedzieć, że do urazu dochodzi w sytuacji niewłaściwego ustawienia lub wygięcia stopy pod niewłaściwym kątem, które w połączeniu z naciskiem ciężaru ciała na staw, skutkuje jego uszkodzeniem. Skręcenie dotyczy wyłącznie tkanek miękkich, czyli mięśni stopy. Najczęściej jest to wywinięcie stopy na zewnątrz (wywinięcie stopy na wewnętrzną krawędź to zaledwie niewielki odsetek tego typu urazów).

Skręcenie kostki jest zdecydowanie łagodniejszym w skutkach urazem niż jej zwichnięcie, przez które należy rozumieć przemieszczenie się oraz nieprawidłowe ułożenie kości i pozostałych elementów budujących staw. W przypadku zwichnięcia konieczna jest pomoc ortopedy i wdrożenie odpowiednich metod leczenia. Do głównych symptomów świadczących o tym, że doszło do skręcenia kostki należą: ból o różnym natężeniu (w zależności od stopnia skręcenia), opuchnięcie kostki, obniżenie sprawności stawu, krwiak pojawiający się w miejscu wystąpienia urazu.

Skręcenie kostki – leczenie

Leczenie stawu skokowego powinno zostać dostosowane do stopnia urazu. W przypadku lekkiego skręcenia, w którym występuje niewielki ból, nie pojawia się krwiak, ani poczucie niestabilności stawu, a obrzęk utrzymuje się krótko, zaleca się usztywnienie kostki na przykład za pomocą opaski elastycznej oraz ograniczenie ruchów i obciążenia stawu. Dodatkowo w celu zniwelowania bólu i obrzęku należy stosować zimne kompresy.

Choć w tym przypadku interwencja ortopedy nie jest wymagana, warto zdecydować się na konsultację lekarską, aby zupełnie wykluczyć poważniejsze uszkodzenia. Na pewno zaś musimy udać się do specjalisty, kiedy zauważymy pojawienie się nowych lub zaostrzenie już występujących objawów (krwiak, silny ból, poczucie niestabilności, znaczne ograniczenie ruchomości stawu), jakie mogą świadczyć o pogłębieniu się urazu. W takiej sytuacji lekarz zazwyczaj decyduje się na założenie specjalnego stabilizatora, mającego za zadanie unieruchomić staw. Uzupełnienie leczenia stanowi stosowanie żeli i maści przeciwzapalnych i przeciwbólowych, terapia przeciwzakrzepowa oraz rehabilitacja stawu skokowego – im szybciej zostanie wdrożona, tym większe szanse na szybkie przywrócenie pełnej sprawności.

Przy silnym skręceniu, charakteryzującym się niestabilnością stawu i dużym obrzękiem, konieczne jest założenie gipsu, który w dalszym leczeniu zastępuje wspomniany stabilizator. Dzięki ich zastosowaniu możliwe jest całkowite unieruchomienie stawu, znacznie obniżające odczuwany ból oraz zapobiegające pogłębianiu się urazu. W całym procesie leczenia najważniejsza jest szybka reakcja i natychmiastowe wdrożenie właściwych metod leczenia, bowiem w przeciwnym razie może dojść do przewlekłej niestabilności stawu, zwiększającej prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia urazu oraz wystąpienie zmian zwyrodnieniowych.