
Żeń-szeń dziko występuje głównie na terenach górskich Azji – od Rosji i Nepalu po Mandżurię i Koreę. W ramach wykorzystywania go w przemyśle farmaceutycznym, korzeń żeń-szenia uprawia się głównie w Chinach, Korei i Japonii. Ta reliktowa bylina z rodziny araliowatych od setek lat znajduje szerokie zastosowanie w chińskiej medycynie.
Działanie korzeni żeń-szenia jest niezwykle szerokie i uniwersalne: jako suplement diety wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, korzystnie wpływa na hemoglobinę oraz zawiera witaminy z grupy B oraz witaminy C i D.
Historia wieloletniej przyjaźni
Pozytywne działanie korzenia żeń-szenia dostrzeżono i opisano już w pochodzącej z XI w. p.n.e. chińskiej księdze leków – jednym z najstarszych dokumentów gromadzących informacje z zakresu medycyny naturalnej. Podkreślano jego szerokie zastosowanie, m.in. wzmacniające układ nerwowy, wspomagające regenerację wyczerpanego wysiłkiem fizycznym organizmu, a nawet redukcję niektórych zaburzeń seksualnych. Korzenie żeń-szenia pełniły również funkcję magiczną: noszono je na szyi w funkcji talizmanów, które miały zapewnić właścicielom nie tylko zdrowie, lecz także pomyślność. Na Stary Kontynent sprowadzili go z Syjamu Francuzi – w krótkim czasie został rozpowszechniony jako suplement diety w wielu krajach europejskich. Ciekawostką jest, że w pierwszych dekadach XIX w. cena żeń-szenia była osiemnastokrotnie wyższa od ceny złota!
Zajrzyjmy głębiej!
Fenomen tej rośliny wzbudził ogromne zainteresowanie wśród naukowców, szczególnie biologów i chemików. Chcieli oni poznać jej skład. W trakcie badań okazało się, że korzeń żeń-szenia zawiera wiele związków naturalnych, w głównej mierze saponiny i węglowodany. Jednak za najważniejszy składnik rośliny spośród związków aktywnych uważa się saponozydom żeń-szenia, zwany inaczej ginsenozydami, którego związki posiadają właściwości glikozydów triterpenowych. Mają one przede wszystkim działanie wzmacniające, szczególnie w okresach intensywnego wysiłku: zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Z kolei właściwości adaptogenne ginsenozydów korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego, znacząco redukując działanie stresu. Udowodniono również ich znaczny wpływ na poprawianie sprawności seksualnej i pobudzanie oraz wspomaganie biosyntezy białek i RNA.
Suplementacja
Suplementy diety z żeń-szeniem zalecane są osobom aktywnym oraz skarżącym się na dolegliwości związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym oraz psychicznym, takie jak słabsza koncentracja oraz uczucie senności i przemęczenia. Żeń-szeń stosowany jest także w przypadku dolegliwości geriatrycznych, okresu jesiennego-zimowego, związanego z obniżoną odpornością i podczas rekonwalescencji.
Stosowana dzienna dawka odpowiednio przygotowanego korzenia żeń-szenia nie powinna wynosić więcej niż 2g.