Ostry i wyrazisty w smaku imbir stanowi doskonałą przyprawę, ale najbardziej ceniony jest za swoje działania uzdrawiające. Roślina pochodząca z tropikalnych terenów takich państw jak: Chiny, Filipiny, Indie czy kraje kontynentu afrykańskiego, jest znana i na wiele sposobów wykorzystywana od wielu wieków. Jego lecznicza odmiana, Zingiber officinale Roscoe, od niemal 5 wieków jest wykorzystywany do łagodzenia objawów wielu chorób.
Pewnie każdy z nas przynajmniej raz w życiu podczas przeziębienia lub w wyjątkowo zimny dzień sięgnął po herbatkę zaprawioną świeżo startym imbirem (lub została mu ona podana przez opiekuńczą i znającą się na rzeczy mamę). Nie jest to żaden nowoczesny wynalazek ani wymysł wielbicieli medycyny naturalnej. Już parę wieków przed naszą erą imbir lekarski był zaliczany do grupy lekarstw drugiej klasy, czyli tych, które łagodzą objawy w przypadku ciężkich chorób. Wraz ze 120 innymi ziołami był uznawany za lek na ciężkie objawy różnego typu chorób, głównie jako środek łagodzący (dzisiaj wiemy już, ze imbir ma podobne działanie przeciwbólowe jako leki niesteroidowe o działaniu przeciwzapalnym (w skrócie NLPZ). Roślinę tę można przede wszystkim spotkać w Azji i Afryce, w krajach tropikalnych (lubi żyzne i wilgotne rodzaje gleb). Europejczycy są jej wielkimi miłośnikami od dawna, choć naukowcy wprowadzili je do klasyfikacji gatunkowej i dokładnie opisali dopiero pod koniec XVIII stulecia (dokonał tego William Roscoe, którego nazwisko włączono do łacińskiej nazwy – Zingiber officinale Roscoe).
Korzeń pełen dobra
Imbir ma bardzo charakterystyczny wygląd. Jego kłącza rosną pod ziemią, mają kolor jasnego brązu. Od kłączy odchodzą łodygi (ok. 1 m długości), pokryte przez liście o kształcie lancetowatym z nasadami pochewkowatymi. Roślina ma dwa rodzaje pędów (asymilujące, które mają łuski i są długie oraz kwiatowe). Kwiatostan tej rośliny ma kształt dużego kłosa o mieszance kolorystycznej żółtym, zielonym i fioletowym. Kłącza odpowiadają za mnożenie się imbiru (przez podział) i to one stanowią jadalną część rośliny. Imbir nadaje się do sadzenia w doniczkach, choć pochodzi z krajów tropikalnych.
Chemia imbiru
Najważniejsza w imbirze, z naszego punktu widzenia, jest jego jadalna część, a więc kłącze (Rhizoma Zingiberis).
Najzdrowsze elementy imbiru to pochodzący z niego olej eteryczny oraz żywica. Ten pierwszy zawiera cenne seskwiterpeny i monoterpeny. Natomiast żywica odpowiada za to, jak imbir smakuje, bo mieszczą się w niej gingerole i szogaole. Kłącze imbiru dodatkowo posiada lipidy, glikolipidy, kwasy siarkowe diterpenowe galanolaktony. Natomiast korzeń to istne źródło zdrowia. Wyróżnia się przede wszystkim jego działanie antyzapalne, które udowadnia się od wielu lat licznymi badaniami. Wpływa m.in. na budowę kaskadową kwasu arachidonowego, będącego prekursorem eikozanoidów, niezmiernie ważnego związku w naszym organizmie , odpowiedzialnego za kurczenie się naczyń krwionośnych.Substancje z kłączy hamują proces łączenia się prostaglandyn i leukotrienów, uczestniczących w zapaleniach. Stąd częste stosowanie wyciągu z kłączy imbiru w lekach na choroby autoimmunologiczne, szczególnie te dotyczące stawów i w suplementach wspierających ochronę stawów. Imbir to podstawa w leczeniu chrząstek stawowych. Oprócz właściwości przeciwzapalnych imbir wykazuje też zdolności przeciwdziałania bólowi, przy tym nie obciąża dróg pokarmowych. Dodatkowo wyciągi pochodzące z kłączy tej rośliny hamują wymioty, więc dodaje się je do środków na chorobę lokomocyjną, dla kobiet w ciąży i osób, które przebyły operację. Imbirowi udowodniono również działanie antyoksydacyjne. W związku z wymienionymi działaniami, imbir jest używany w lekach dla osób z chorobami autoimmunologicznymi, np. reumatoidalnym zapaleniem stawów. Powszechnie stosuje się go również w różnego typu suplementach np. chroniących chrząstki stawów.
Wspominany już składnik żywicy imbirowej, czyli gingerol, zwiększa wrażliwość komórek na działanie insuliny, co może być szczególnie istotne dla osób, których niezdrowy tryb życia powoduje zagrożenie wystąpieniem cukrzycy typu II. Imbir jest też zaliczany, obok ostrej papryki, goździków i kurkumy do produktów zawierających związki fenylowe (waniloidy), zwiększające termogenezę spoczynkową, a więc podnoszących pożytkowanie energii (w przypadku utleniania kwasów tłuszczowych o ok. 5 proc) i zapobiegające obniżaniu tempa metabolizmu. Imbir działa też na nasz układ trawienny – pomaga w procesie wydzielania soków trawiennych. Dodawanie go do dań służy więc nie tylko walorom smakowym, lecz także ma działanie prozdrowotne.
Co z tego wynika?
Spożywanie imbiru, zarówno w wersji świeżej, jak i w postaci suplementów diety, ma zbawienny wpływ na wiele aspektów naszego zdrowia. Świeży można kupić dzisiaj niemal wszędzie, znajdziemy go i w dużych supermarketach. Posłuży jako dodatek do wielu dań, napojów, nie tylko uzdrowi, ale wielu osobom będzie też wspaniale smakował. Warto wspomnieć jeszcze, że w dawnych wiekach, tę dziś powszechnie spotykaną roślinę, wykorzystywaną w kuchni jako dodatek o walorach smakowych, zaliczano do lekarstwa, a nie do produktów spożywczych. Wyciągi z niego stosuje się w lekach na problemy z chrząstkami stawowymi, przeciwbólowych, przeciwzapalnych, przeciw rozwojowi wrzodów, poprawiających trawienie, odchudzających. Choć imbir to składnik wielu suplementów diety, dobrze sięgać po te, w których możemy sprawdzić, jaki jest poziom składników aktywnych, bo zwykle działają one efektywniej niż te, które nie są ustandaryzowane pod tym względem.
Ładowanie ...
){kind=link}
){kind=link}
){kind=link}