Sok sokowi nierówny

• odżywianie
• produkty

Ze względu na smak, a czasem i z przekonaniem, że ze względu na zdrowie, sięgamy po soki owocowe. Jednak nie dajmy się zwieść. Duża część napojów w kartonach, które możemy nabyć w sklepie, niewiele ma z sokami wspólnego.

Po soki owocowe chętnie sięgają wszyscy. Kojarzą się one bardzo dobrze. Każdy wierzy, że stanowią źródło cennych składników dla ciała ludzkiego. Są doceniane przez osoby chcące prowadzić zdrowy tryb życia, a także przez młodych rodziców, którzy poją nimi swoje pociechy. Produkty zwane „sokami” kuszą nas z półek sklepowych kolorowymi etykietami, na których widoczne są piękne, dojrzałe owoce z lśniącą skórką. Ale trzeba zachować wielką ostrożność, ponieważ często napoje owocowe zawierają dużo cukrów i szkodliwych substancji, a ich wpływ na nasze zdrowie i wagę bywa raczej negatywny.

Soki naturalne

Płynne produkty owocowe możemy podzielić na następujące kategorie: soki naturalne, soki owocowe uzyskane z odtworzenia zagęszczonego soku, nektary z przecierów, soków i kremogenów, napoje uzyskane z zagęszczonych soków i napoje zawierające mieszkanki np. owocowo-mleczne. Najzdrowszy jest dla nas sok naturalny, który nie zawiera niczego, poza płynem pochodzącym z wyciśniętego owocu. Można go pasteryzować, dzięki czemu jest dłużej świeży, ale zasadniczo najlepiej spożywać go od razu po przygotowaniu. Nie wymaga, a wręcz nie znosi on żadnych dodatków w postaci cukrów czy kwasów, dlatego w jego przypadku napis „bez konserwantów” jest jak najbardziej prawdziwy.

Soki owocowe

Kolejną kategorią są soki owocowe, czyli takie, które uzyskujemy z surowych lub zagęszczonych soków. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 grudnia 2004 roku mówi nam, że sokiem owocowym może być wyrób niesfermentowany, ale zdolny do tego procesu, który otrzymano z jednego lub kilku gatunków owoców. Soki z soków zagęszczonych są najczęściej wytwarzanymi w Polsce. Powstają z odzyskiwania proporcji wody i aromatu podczas zagęszczania. Można do nich dodawać cukru (do 15g/dm3) lub kwasu cytrynowego (do 3g/l), stosuje się również witaminę C, które pełni rolę przeciwutleniacza. Przy tym cukru i kwasu cytrynowego nie można stosować jednocześnie. Soki owocowe utrwala się termicznie. Można w nich często spotkać miąższ, który pochodzi z owoców, z których uprzednio powstał sok bazowy.

Cena a jakość

Konsumenci najczęściej wybierają dany sok, sugerując się ceną. Tymczasem wszystko zależy od podstawy, z której zrobiono dany sok. Ważne by pamiętać, że nie warto oszczędzać na własnym zdrowiu, a niska cena produktu często wiążę się z niską jakością składników i procesu przygotowania napoju. Soki tworzone z koncentratów nie są zawsze identyczne. Wyróżnia się koncentraty zawierające 65 proc. ekstraktu sokowego i takie o zawartości 35-50 proc.

Czym są nektary?

Często zdarza nam się mylić soki i nektary, przy czym nektary są tworzone przy użyciu wody i cukrów i różna jest w nich zawartość samego soku. Najlepsze proporcje to takie, kiedy zawartość soku w nektarze wynosi od 25 do 50 proc., a cukier czy miód nie przekracza 20 proc.

Rodzaje soków i nektarów

Soki i nektary można podzielić według dwóch podstawowych kryteriów: w zależności od surowca i w zależności od klarowności. W pierwszej kategorii wyróżniamy:

• soki owocowe, które dzielą się na jednoowocowe i wieloowocowe,
• soki warzywne, które mogą być wielowarzywne, kiszone lub ze świeżych warzyw.

W drugiej kategorii mamy do czynienia z produktami:

• klarownymi, poddanymi filtracji,
• naturalnie mętnymi, które poddano cedzeniu i wirowaniu,
• przecierowymi, uzyskanymi z bardzo dokładnie rozdrobnionych warzyw.

Napój owocowy – czyste zło

Ostatnia grupa produktów to napoje owocowe. Ich podstawę stanowi surowy lub zagęszczony sok owocowy, który zmieszano z wodą i przecierami lub kremogenami. Zwykle dodaje się do nich cukier lub kwas cytrynowy i utrwala się je chemicznie. To najmniej zdrowa opcja, choć oczywiście najbardziej dostępna i najtańsza. Jednak tego rozwiązania lepiej unikajmy, gdyż naprawdę lepiej napić się szklanki wody z miodem i cytryną, niż sięgać po słodkie, przepełnione cukrem substancje o wysokiej zawartości konserwantów.

Najlepszym rozwiązaniem jest produkowanie soków na własną rękę w domu, jeśli jednak nie mamy sokowirówki ani czasu, to dobra alternatywą są dostępne w wielu sklepach soki jednodniowe. Zamiast soków można także pokusić się o przyrządzenie koktajlu owocowego, w którym zawrzemy całe owoce. Do tego wystarczy nawet najprostszy blender. Rozwiązanie to jest bardzo dobre również zimą, kiedy d przygotowania pysznego napoju można użyć owoców mrożonych, które w zimne miesiące dostarczą ciału niezbędnych witamin w pysznej formie. Ostatecznie można skusić się na zakup soku w kartonie, ale tylko takiego, który nie zawiera cukrów. Najgorszym wyborem będą nektary i napoje owocowe.