Trądzik – jak sobie z nim radzić?

• pielęgnacja
• skóra
• uroda

Według statystyk najczęstszym problemem dermatologicznym, dotyczącym zarówno młodzieży, jak i dorosłych, jest trądzik. Widoczne na skórze defekty, takie jak grudki, krostki i torbiele to nie tylko defekt estetyczny, lecz także – dla wielu – jednostka chorobowa.

Badania pokazują, że problem trądziku dotyczy aż 80% ludzi młodych, w wieku 12-30 lat. Największy odsetek zachorowań występuje u chłopców w przedziale wiekowym 16-19. U dziewczynek z kolei granica ta jest niższa: między 14 a 17 rokiem życia. Specjaliści alarmują, że wiek, w którym cierpimy na tę skórną dolegliwość, uległ wydłużeniu – w niektórych przypadkach aż do 30 roku życia.

Etiologia choroby

Do najbardziej powszechnych przyczyn występowania choroby należą m.in. predyspozycje genetyczne, jak również zmiany hormonalne w organizmie w okresie dojrzewania. Przez nie gruczoły łojowe wydzielają więcej sebum, ujścia mieszków włosowych rogowacieją, zaś bakterie typu Propionibackterium acne zaczynają gromadzić się wokół zablokowanych przewodów gruczołów łojowych, co skutkuje pojawieniem się stanu zapalnego. Nie do końca zbadana została rola czynników genetycznych w całym procesie. Pewna zależność istnieje, gdyż przyjmuje się, że jeżeli oboje rodzice cierpieli na tę dolegliwość, szansa wystąpienia jej u dziecka wynosi 50%. Prawdopodobieństwo jest jeszcze większe, jeśli chodzi o ciężki przebieg choroby.

Trądzik najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania, gdy zwiększa się aktywność androgenów, m.in: testosteronu i powstającego pod wpływem enzymu 5-α-reduktazy dihydrotestosteronu. Są one odpowiedzialne za powiększanie się gruczołów łojowych i wzmożone wydzielanie sebum. Wysoki poziom androgenów może mieć związek z powstawaniem późnego trądziku u kobiet po 30-stce. U przedstawicielek płci pięknej nasilenie zmian skórnych ma miejsce zazwyczaj w okresie przedmiesiączkowym, jednak i w tym przypadku mechanizm ich powstawania nie jest do końca oczywisty.

Zwiększona ilość 5-α-reduktazy wiąże się z występowaniem zmian trądzikowych. Enzym ten może być zahamowany przez np. witaminę B6 i cynk.

Nie bez znaczenia w całym procesie pozostaje również skład łoju. W gruczołach łojowych znajdują się bakterie Propionibacterium acne, które uwalniają enzymy rozkładające trójglicerydy – wydzieliny gruczołów łojowych. To z kolei powoduje podrażnienie mieszków włosowych przez powstałe kwasy tłuszczowe, jak również ich rogowacenie – wiąże się to z powstawaniem tzw. mikrozaskórników.

Te z kolei odpowiedzialne są wprost za zmiany trądzikowe. Kolejne zwiększanie objętości gruczołów łojowych wiąże się z powstawaniem żółtawych grudek (zaskórniaków zamkniętych), w dalszej kolejności zaś z pojawieniem się zaskórników otwartych. Ciemne zabarwienie na szczycie zależy od obecności barwnika melaniny i utleniania mas rogowych.

Przyjmuje się jednak, że najważniejszą funkcję w powstawaniu zmian zapalnych sprawują mimo wszystko bakterie Propionibacterium acne, które wywołują je poprzez czynniki chemotaktyczne.

Tłuszcz a trądzik

Mitów dotyczących zależności między spożywanymi posiłkami a występowaniem trądziku jest wiele. Jeden z nich związany jest z tłuszczami: młodzi ludzie często ograniczają ich spożycie, obawiając się wystąpienia zmian skórnych. Jak pisaliśmy w innym miejscu, to fatalny błąd, gdyż każda dieta winna być bogata w tłuszcze jednonienasycone (oliwa z oliwek, orzechy laskowe) i wielonienasycone z rodziny omega-3 (tłuste ryby, olej z kryla). Jak już podkreślaliśmy, zgubne działanie na nasz organizm mają jedynie tłuszcze trans i nasycone.

Należy również pamiętać, że wszelka przesada jest niedobra, stąd wniosek, że nadmierna pielęgnacja skóry zwiększa wydzielanie łoju, w efekcie podrażniając skórę.

Odpowiednia ilość cynku w diecie

Warto także zadbać o obecność cynku w naszych codziennych posiłkach. Ich wpływu na właściwą kondycję skóry dowodzą liczne badania kliniczne. Cynk zawierają przede wszystkim pełnoziarniste produkty zbożowe, wołowina, drób i jajka. Należy jednak pamiętać o ograniczeniu przy tym spożywania napojów z kofeiną, zaburzających wchłanianie cynku. Dostarczanie organizmowi cynku za pomocą suplementów diety również może przyczynić się do ograniczenia lub zlikwidowania zmian skórnych. Spośród dostępnych na rynku, najlepiej wchłania się forma cynku chelat, którą możesz spotkać w suplemencie diety Chela Cynk^® firmy Olimp Laboratories.

Warto również wykorzystać ekstrakty roślinne, np.: ze skrzypu polnego, który stymuluje utrzymywanie optymalnego stanu skóry, jak również wzmacnia włosy i paznokcie. Dostarcza także organizmowi ważnych pierwiastków, których niedobory związane są z trądzikiem. Znajduje się on w preparacie Bio Silica^®.

Jak się odżywiać?

1. Ogranicz w codziennej diecie tłuszcze nasycone i tłuszcze trans, obecne w głównej mierze w produktach przemysłu cukierniczego, takich jak ciastka i inne słodycze.
2. Tłuste mięsa, smażone na głębokim oleju, warto zamienić na chude: pieczone/ gotowane/ gotowane na parze lub smażone na oliwie z oliwek.
3. Warto dostarczać organizmowi niezbędnych składników poprzez spożywanie tłuszczów roślinnych, obecnych w oliwie z oliwek, oleju lnianym oraz tłuszczów rybich, bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3.
4. Korzystny wpływ na organizm mają również substancje zawarte w sezonowych owocach (zalecane spożycie: 2-3 owoce dziennie).
5. Nabiał z kolei zalecany jest w postaci jogurtów naturalnych, kefirów, maślanek oraz białego sera. Niewskazana jest obecność w nich cukru!
6. Pamiętaj, że mięso, ryby i jaja bogate są również w dobroczynny dla naszej skóry cynk.
7. Zainwestuj w produkty pełnoziarniste, takie jak kasza gryczana, makaron razowy, pieczywo razowe.
8. Wyeliminuj z diety jak najszybciej słodycze, przekąski typu chipsy i fast foody.
9. Nawilżaj skórę od środka – pij 2-3 litry niegazowanej wody mineralnej dziennie.
10. Ogranicz spożywanie napojów z kofeiną, takich jak cola, kawa i czarna herbata (nie zielona!).