Witamina C – dlaczego jest taka ważna i gdzie można ją znaleźć?

• odżywianie
• witaminy
• zdrowie

Popularna witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych. Choć większości z nas może to niewiele mówić, musimy mieć świadomość tego, że brak witaminy C może nieść za sobą poważne skutki zdrowotne. W niniejszym artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania dotyczące tej dobroczynnej witaminy, takie jak: Dlaczego witamina C jest ważna? Jakie są jej źródła? Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C? Czym objawia się niedobór witaminy C? A zatem, zapraszamy do pouczającej lektury.

Na początek kilka ciekawostek:

Nie każdy zdaje sobie z tego w pełni sprawę, ale faktem jest, że witamina C jest absolutnie niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu Dlaczego? O tym za chwilę szerzej. Niestety kwas askorbinowy nie występuje naturalnie w ludzkim organizmie, ponieważ nie jest on zdolny do jego samodzielnego wytwarzania. Choć większość roślin oraz zwierząt posiada tę umiejętność, nie dotyczy to między innymi świnek morskich czy ryb doskonałokostnych, przykładowo karpi. W związku z tym witamina C musi być dostarczana z zewnątrz, w pożywieniu lub jako suplement.

Jakie znaczenie witamina C ma dla ludzkiego organizmu?

Ogromne! Właściwości witaminy C są różnorodne. Ma ona swój udział między innymi w syntezie steroidów nadnerczowych oraz w przemianach tyrozyny. Dzięki niej zachowany jest prawidłowy potencjał oksydacyjny w komórce.

Witamina C znana jest większości z nas jako doskonały „środek na przeziębienie”. Tu jednak trzeba ostudzić entuzjazm. Owszem, witamina ta nieco zmniejsza ryzyko wystąpienia przeziębienia i odrobinę skraca czas jego trwania, gdy już wystąpi, ale tylko pod warunkiem jej regularnego przyjmowania.

Największe korzyści z przyjmowania witaminy C odnotowują osoby, które są bardzo aktywne fizycznie (np. sportowcy czy żołnierze). Przy regularnym zażywaniu omawianej witaminy, w dawce 2 g dziennie, ryzyko wystąpienia przeziębienia spada u nich o około 50%. W przypadku dzieci zażywanie kwasu askorbinowego skraca czas przeziębienia średnio o 14%, zaś u dorosłych zaledwie o 8%, czyli tak naprawdę… niewiele.

To, że witamina ta nie działa aż takich cudów w czasie przeziębienia, jak jeszcze do niedawna myślano, wcale jednak nie umniejsza jej roli w organizmie człowieka.

Witamina C – zapotrzebowanie

Naukowcy podchodzą do tej kwestii bardzo różnie. Instytut Żywności i Żywienia zaleca przyjmowanie około 40-50 mg witaminy C na dobę w przypadku dzieci, około 75 mg w przypadku kobiet oraz średnio 90 mg dla mężczyzn. Istnieją jednak liczne opinie, iż dzienna dawka witaminy C, powinna wynosić nawet do 200 mg. Warto tu zwrócić uwagę na to, że witamina C dla dzieci dostępna jest w bardzo wygodnej formie, między innymi w kroplach i syropach.

Skutki niedoboru witaminy C

Jeśli chodzi o niedobór witaminy C objawy są bardzo różne. Długotrwały niedobór może wywołać chorobę wielonarządową, jaką jest szkorbut. Leczenie witaminą C zazwyczaj rozwiązuje problem, ale objawy choroby są bardzo uciążliwe, dlatego też warto zadbać o właściwy poziom kwasu askorbinowego.

Do objawów tych należą między innymi: samoistne krwawienia, ogólne osłabienie i brak apetytu, bóle mięśni i stawów, długotrwałe gojenie się i odnawianie ran, problemy z dziąsłami i zębami (stany zapalne, a nawet wypadanie zębów). Ponadto, niedobór witaminy C może być przyczyną nadczynności gruczołu tarczycy, depresji czy zaburzeń neurologicznych. Długotrwały, całkowity brak witaminy C w organizmie może prowadzić nawet do śmierci!

Nadmiar witaminy C

W przypadku dostarczania organizmowi witaminy C z samego tylko pożywienia, bez dodatkowej suplementacji, istnieje nieduże ryzyko jej „przedawkowania”. Dzieje się tak głównie dlatego, że jej nadmiar po prostu jest wydalany z organizmu z moczem. Jeśli jednak zdarzy się, że ów nadmiar będzie duży, może objawiać się: wymiotami, biegunką, bólami żołądka, wysypką skórną. Dolegliwości powinny ustać wraz z zaprzestaniem przyjmowania witaminy w ilościach większych niż zalecane.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do zażywania większych ilości witaminy C są choroby związane z nadmiernym wchłanianiem żelaza z pożywienia (hemochromatoza) czy też ze zwiększonym zatrzymywaniem żelaza w erytoblastach (niedokrwistość syderoblastyczna), bowiem witamina C dodatkowo zwiększa przyswajalność żelaza.

Na ogół to bardzo dobra wiadomość (szczególnie dla kobiet w ciąży, które odrzuciły mięso będące bardzo bogatym źródłem żelaza), bo żelazo jest ogromnie ważnym pierwiastkiem, na którego niedobór nie możemy sobie pozwolić. Jeśli jednak cierpimy na jego nadmiar, witamina C musi zostać ograniczona.

Witamina C – występowanie

Witamina C występuje w bardzo wielu produktach, głównie roślinnych. Tu jednak trzeba pamiętać o tym, iż jest wrażliwa nie tylko na wysoką temperaturę, ale także na światło. Zdecydowanie najbogatszym źródłem witaminy C jest acerola (malpigia granatolistna). Ten egzotyczny owoc zawiera aż 1600 mg witaminy C w 100 g.

Nieco łatwiej dostępne, ale również bogate w cenną witaminę są: owoce róży (426 mg/100 g), zielona papryczka chili (244 mg/100 g) natka pietruszki oraz czarna porzeczka (trochę ponad 170 mg/100 g), szczypiorek, poziomki, truskawki (ponad 60 mg/100 g), kapusta czerwona i biała, czerwona i biała porzeczka, kalarepa (ponad 40 mg/100 g).

Błędem jest powszechne przekonanie, że kwaśne owoce zawierają duże ilości witaminy C, która kojarzona jest właśnie z kwaśnym smakiem. Żurawina, cytryna, grejpfruty, pomarańcze, agrest, jeżyny czy maliny zawierają zaledwie od 20 do 35 mg witaminy na 100 g. A zatem dużo mniej niż wyżej wymienione pietruszka czy szczypiorek. Jeśli chodzi o produkty zwierzęce, najwięcej witaminy C znajduje się w wątrobie wołowej (30 mg/100 g) i wieprzowej (22 mg/100 g).

Możemy także uzupełnić ewentualne braki witaminy poprzez odpowiednią suplementacje. Doskonały w tym celu będzie produkt firmy Olimp Laboratories: Gold-Vit C!

Witamina C nie tylko dla zdrowia

Witamina C w kosmetyce stosowana jest na szeroką skalę i uznawana jest za witaminę młodości. Właściwości witaminy C lewoskrętnej, czyli po prostu kwasu askorbinowego, są zaskakujące. Preparaty kosmetyczne zawierające witaminę sprawiają, że skóra jest jędrna i gładka. Dzieje się tak dlatego, że witamina C jest bardzo silnym przeciwutleniaczem, a co za tym idzie, zwalcza wolne rodniki.

Stymuluje ona syntezę kolagenu oraz kwasu hialuronowego, tak potrzebnych do zachowania zdrowej, jędrnej skóry. Ponadto, hamuje produkcję melaniny (dzięki czemu skóra jest jasna i mniej podatna na przebarwienia), uszczelnia naczynia krwionośne, działa przeciwzapalnie i wspomaga proces regeneracji naskórka.