
Zdrowe odżywianie to prawdziwy hit ostatnich lat. Chyba każdy z nas zna podstawowe zasady zdrowego odżywiania, bowiem mówi się o tym głośno już od jakiegoś czasu. Ale czy na pewno wiemy, jak zdrowo się odżywiać, czy naprawdę wiemy, jak powinna wyglądać zdrowa dieta? Okazuje się, że temat odżywiania to w wielu aspektach temat dość kontrowersyjny i ilu jest specjalistów z tego zakresu, tyle jest różnych opinii – często bardzo sprzecznych.
Co to jest zdrowe odżywianie?
Na początek zastanówmy się nad tym, czym w ogóle jest zdrowe żywienie i jaka dieta dla zdrowia jest najlepsza. Mówiąc najbardziej ogólnie, zdrowe odżywianie polega na dostarczaniu organizmowi wszelkich niezbędnych składników odżywczych, takich jak białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały.
Ujmując rzecz w dużym skrócie, białka i minerały pełnią funkcję budulcową, witaminy i ponownie składniki mineralne regulują wszelkie procesy zachodzące w organizmie, zaś podstawową funkcją tłuszczów i węglowodanów jest funkcja energetyczna – dostarczają energii. Choć „tłuszcze” czy „węglowodany” nie kojarzą się dobrze, prawda jest taka, że musimy dostarczać je organizmowi, aby ten mógł właściwie funkcjonować.
We wszystkim jednak musi być zachowany umiar i właściwe proporcje. Zarówno niedobór jak i nadmiar pewnych składników bardzo szkodzi i może pociągać za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia. Jeśli odżywiamy się prawidłowo, czujemy się po prostu dobrze i nie musimy sięgać po żadne suplementy diety, bowiem zapewniamy sobie wszystko, co najlepsze poprzez pokarm – o ile nasza dieta naprawdę jest właściwa.
Zasady zdrowego odżywiania – podstawy
Na temat zasad zdrowego odżywiania napisano już niejedną książkę, ale przedstawmy najważniejsze założenia. Po pierwsze musimy jeść regularnie, najlepiej w równych odstępach czasu, minimum 3-5 posiłków dziennie. Nie powinniśmy się najadać na wieczór, za to śniadanie jest absolutnie obowiązkowe. Powinniśmy zrezygnować z dań typu fast food, słodyczy, produktów wysoko przetworzonych, naszpikowanych dodatkami chemicznymi. Powinniśmy zrezygnować (lub mocno ograniczyć) z kawy, alkoholu, kolorowych napojów gazowanych.
A co jeść? Podstawą jest codzienna porcja świeżych warzyw i owoców, z których możemy też przygotowywać sałatki i soki. Jeśli jemy mięso, sięgajmy po to chude – unikajmy smażenia na głębokim oleju i w zamian za to duśmy, grillujmy, gotujmy na parze lub w piekarniku bez dodatku tłuszczu. Co z kwestią pieczywa? I tutaj właśnie przejdziemy do pewnych ciekawostek, które być może wiele osób zadziwią.
Zdrowe odżywianie pod lupą – ciekawostki
Nie od dziś mówi się, że ciemne pieczywo jest zdrowsze od białego. Czy tak jest w istocie? I tak i nie… Pieczywo pełnoziarniste, stworzone na naturalnym zakwasie, z prawdziwej mąki pełnoziarnistej jest zdrowsze od białego i co do tego nie ma wątpliwości. Niestety zdobycie naprawdę dobrego chleba z prawdziwego zdarzenia nie jest rzeczą tak prostą, jak się wydaje. Ciemne chlebki często pieczone są na bazie drożdży lub zakwasu, ale nie naturalnego, a przemysłowego, w proszku. Ponadto ważna jest kwestia samej mąki, która też niekoniecznie jest pełnoziarnista. W takiej sytuacji chleb ciemny od białego jakościowo nie różni się wiele. Chcąc jeść rzeczywiście dobry, zdrowy chleb, musimy robić go samodzielnie lub też kupować w sprawdzonej piekarni.
Teraz kolejna sprawa. Przyjęło się, że nie ma nic lepszego niż świeże warzywa i owoce. Faktem jest, że poddane obróbce termicznej tracą przynajmniej część właściwości, ale to nie tak, że stają się zupełnie bezwartościowe. O ile np. witamina C czy witamina B1 (tiamina) faktycznie są bardzo wrażliwe na działanie wysokiej temperatury, o tyle już witamina B2 (ryboflawina) jest na nią odporna – podobnie jak B3, A oraz E.
A co z mrożeniem? Jak się okazuje, a nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, mrożonki nie ustępują jakością świeżym warzywom i owocom. Jeśli mamy więc np. działkę czy własny ogród, z powodzeniem możemy uprawiać, co chcemy i robić zapasy na zimę. Nasze produkty, które uprawiamy bez pestycydów i innych chemicznych wynalazków, są o wiele zdrowsze i bardziej wartościowe (nawet mrożone) niż te ze sklepu, które wyglądają zjawiskowo, ale w swoim składzie mają niejednokrotnie całą tablicę Mendelejewa…
„Pij mleko – będziesz wielki”? To hasło zna każdy z nas, ale czy aby na pewno mleko to samo zdrowie? Czy rzeczywiście jest niezastąpionym źródłem wapnia, który ma za zadanie umacniać nasze kości i zęby? Po pierwsze nie tylko wapń odgrywa znaczącą rolę w tym względzie, więc samo picie mleka nie rozwiązuje problemu łamliwości kości, a po drugie jedynym i najlepszym źródłem wapnia wcale nie musi być mleko. To, które możemy kupić w sklepie, nie do końca jest tak zdrowe, jak jest to nam przedstawiane. Jeśli mleko to tylko świeże, prosto od krowy, a najlepiej od kozy, bo jest zdrowsze. Doskonałym źródłem wapnia są także mleka roślinne (np. migdałowe) oraz mak, sezam, rośliny strączkowe, suszone owoce, orzechy.
Jeżeli pragniemy odżywiać się w sposób zdrowy i w pełni świadomy, warto przyjrzeć się temu, co jemy, bowiem produkty reklamowane jako wartościowe i niezbędne dla zdrowia, nie zawsze właśnie takimi są… Z drugiej zaś strony produkty, które powszechnie uważane są za szkodliwe, okazują się być całkiem wartościowe i przydatne w codziennej diecie.